zondag 31 oktober 2010

De toekomst, bezuinigingen, linkse hobbies en een plan

Ik zat al een poosje te broeden op een nieuw blogstukje over de toekomst, bezuinigingen, linkse hobbies, pessimistische scenario's etc. maar het wilde maar niet lukken. Ik zette van alles op het digitale papier, maar schrapte net zo hard.
Ik kreeg het allemaal maar niet rond in mijn hoofd: een plaatje van de toekomst. 
Ik voelde me moedeloos, geloofde er bijna niet meer in, maar dan dacht ik weer aan de klanten, mijn lieve hardwerkende collega's, het mooie gebouw... En dan werd ik -verdorie- hartstikke boos, we laten het toch niet gebeuren zeg!

Vrijdag las ik de discussies op de blogs van Ton en Edwin. Het hield me erg bezig blijkbaar want zaterdagochtend werd ik wakker met een toekomstscenario voor de bibliotheek in mijn hoofd. Een plan, een plaatje. 

Misschien vind je het helemaal niks, ik moet er zelf ook nog over nadenken, maar ik ben benieuwd wat je er van vindt!

Het plaatje: Hier komt' ie:

De bibliotheek bestaat in de toekomst uit:
- een landelijk digitaal platform
- fysieke locaties die een regionale informatiefunctie vervullen
  • Het landelijk digitaal platform bestaat uit:
- een catalogus/database: hier vind je alle media-materialen in heel Nederland in allerlei vormen (fysiek en digitaal, boeken, muziek, films, kranten etc.).
Iedereen in Nederland (particulier en instanties/scholen) kan hier via het internet materialen bestellen.
Voor digitale materialen is er een spotify-achtig systeem. Voor een bedrag per maand maak je gebruik van de enorme collectie.
De fysieke materialen worden thuis bezorgd en weer opgehaald. Bovendien bestaat er een mogelijkheid om op thema/vraaggebied aan te vragen (bijv. ik wil info over tandenpoetsen voor peuters van de peuterspeelzaal). Bij de aanvraag kun je aangeven hoeveel materiaal je nodig hebt, voor welke leeftijd etc. Je krijgt dan een themacollectie thuis (of bijv. op school) toegestuurd.
- forum: een groepenstructuur (meerdere forums gerubriceerd op onderwerp). Hier kunnen mensen terecht voor vragen over de catalogus, maar ook terecht met vragen voor informatie over alle mogelijke onderwerpen.
Dit wordt gemoderate door professionele medewerkers. Naast moderaten denken ze vanuit een professioneel niveau mee over de vragen, kunnen doorvragen, meehelpen de weg te vinden in de informatieberg en helpen de vraag op te lossen op een klantvriendelijke manier. Daarnaast denken klanten die deelnemen aan de betreffende groep ook mee (een soort combi inlichtingenwerk + twitter #durftevragen).
- sociaal: het platform sluit aan op de diverse bestaande sociale netwerken als facebook, librarything e.d. want waarom het wiel opnieuw uitvinden als iemand anders het al heel goed heeft gedaan?
- de backoffice: naast de professionals die zich bezig houden met dit digitale platform, is er ook een speciaal team voor het bevorderen van taalontwikkeling. Zij ontwikkelen lesmateriaal (voor particulieren, scholen, migranten, peuters, verstandelijk gehandicapten en wie het allemaal nog meer nodig heeft of vraagt). Ze geven verder informatie en advies en bieden ondersteuning aan o.a. scholen. Ze verzorgen ook lezingen en doen aan (landelijke) promotie. Dit team heeft ook op regionaal niveau mensen in dienst die speciaal aangesteld zijn voor een bepaalde regio.
  •  de fysieke locaties: Er zullen locaties verdwijnen, maar er blijven ook locaties bestaan. 
De locaties krijgen de taak een regionaal/gemeentelijk informatie-centrum te zijn.
- Hier vind je allerlei archiefmateriaal over de regio, naslagwerken, toeristische informatie over de omgeving etc. In samenwerking met lokale musea/historische kringen worden er regelmatig tentoonstellingen en lezingen verzorgd.
- Hier wordt ook samengewerkt met de gemeente en het welzijnswerk. Je kunt hier terecht voor alle informatie op sociaal gebied, gemeentelijk en provinciaal.
(Nu heeft elke welzijnswerk-instantie een eigen informatiepunt, heeft de gemeente een informatiepunt waar je terecht kan over of je nou wel of niet een vergunning moet aanvragen voor je dakkapel enz. Dit gaan we in de toekomst allemaal bundelen in de bibliotheek. Voor informatie over wat dan ook in de regio moet je in de bibliotheek zijn).
- Er is gratis Wifi, goede koffie, een gratis werkplek, gratis kranten, je kunt gebruik maken van vergaderruimte en computers, er is ruimte voor ontmoeting (We worden, zeg maar wat Starbucks in Amerika is: goede koffie en de hele dag een gratis werkplek; misschien wel in samenwerking met Starbucks!).
- Hier vinden debatten, cursussen, voorleesuurtjes en lezingen over actuele onderwerpen plaats.
- Er zal ook een (wissel)collectie met boeken en andere materialen zijn, maar wel veel kleiner dan nu en er is (uiteraard) heel klantvriendelijk bibliotheekpersoneel. De collectie is met name toegespitst op mensen die moeite hebben met het gebruik van het digitale platform. Het personeel begeleidt en helpt deze mensen.
- Sommige bibliotheken verdwijnen door bezuinigingen. Brede scholen (maar ook bejaardenhuizen, buurthuizen en andere instanties) kunnen wel (thema/wissel)collecties aanvragen bij het landelijk digitaal platform (nu hebben scholen vaak ook al een kleine eigen collectie, waar vaak nauwelijks geld voor is).
Scholen e.d. krijgen ook ondersteuning en advies van het speciale team ter bevordering v.d. taalontwikkeling.

Zo, dat was 't. Het plan waar ik wakker mee werd zaterdagochtend.
Ik ben benieuwd wat jullie er van vinden. Ik ben ook heel benieuwd naar jullie eigen ideeën over de toekomst, want het hoeft natuurlijk helemaal niet zo te gaan als bovenstaand verhaal.
Voorlopig zullen we nog wel boeken uit blijven lenen, maar het kan geen kwaad om te brainstormen over de toekomst. Dat is beter dan somber je kop in het zand te steken.
O, ennuh, sorry voor deze vreselijk lange post, volgende keer weer een korte!

8 opmerkingen:

  1. Lijkt me een goed plan om als uitgangspunt te nemen om de bibliotheek van de toekomst te ontwikkelen. Een duidelijk onderscheid maken tussen wat we nog plaatselijk/regionaal doen en wat we landelijk regelen zou binnen enkele jaren geregeld moeten zijn. Alles wat digitaal wordt (en dat betreft alle informatie binnenkort) moet landelijk aangeboden worden.
    Het lastigste is het tweede deel, hoe blijven we plaatselijk een aantrekkelijke plek om mensen binnen te halen en van dienst te zijn. Jouw idee van een regionaal/gemeentelijk informtiecentrum is zo gek nog niet. Het zal dan wel heel breed gedragen moeten worden, dus (de info van) iedere maatschappelijke instelling van belang zou een plek moeten krijgen binnen dit centrum. Daarnaast zal het gebouw als ontmoetingsplaats waar het goed toeven is, benadrukt moeten worden. Dit betekent tussen nu en tien(?) jaar wel een hele omslag. Denk de fysieke collectie maar eens weg. Wat hebben we dan nu nog over? Niet genoeg om veel mensen binnen te krijgen, denk ik. Voor die nieuwe invulling moet dus nog heel veel gebeuren.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Mooi plan. Vooral de bundeling op 1 plek van de nu her en der verspreid zittende organisaties die een vorm van informatie verstrekken lijkt me een goed idee. Al zullen er nog wel heel wat "persoonlijke belangen" overwonnen moeten worden om dat te realiseren.
    De back-office waar je over schrijft, is die nog een bepaalde manier aan de fysieke vestigingen gekoppeld? Sommige lokale vragen van bv scholen en/of verzorgingstehuizen worden, denk ik, soms beter behandeld/opgelost als er iets van een band is tussen de vraagsteller en de/een back-office.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Mooi stuk. Prima aanleiding om eens te overdenken hoe ik dat nou zie. Een aantal onderdelen van je toekomst beeld zijn ook al eens in mij opgekomen ( m.n. dat onderdeel over fysieke lokaties). Onze gemeente worstelt ook met het structureren van dat aanbod van informatie en activiteiten op sociaal/ cultureel en maatschappelijk vlak. Merk zelf ook dat bij het aanbieden van een lezing er veel andere organisaties zijn die zich op dat vlak begeven. Mooie basis voor overdenkingen.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Naast het feit dat ik het bewonderenswaardig vind dat je de moeite hebt genomen om na te denken over de toekomst van de bibliotheek, en te zoeken naar een uitweg uit de impasse, wil ik ook mijn ontzag uitspreken over de manier hoe helder je een en ander op papier (OOOO, helemaal fout!)hebt gezet. Daarnaast mijn dank voor de links naar de discussies. Ik heb het meeste aandachtig gelezen.
    Toch voel ik ook de behoefte om me te excuseren: ik ga namelijk niet inhoudelijk reageren op je stuk, iets wat ik fatsoenshalve zou moeten doen. Een collega die zich zo uitspreekt heeft, vind ik, recht op reacties uit haar naaste werkomgeving en, nog beter, op collega's die méédenken.
    Dat ik dat niet doe heeft een aantal oorzaken, maar ik dénk dat de hoofdreden is dat ik onherroepelijk "Old School" ben.
    Bovendien kan ik niet wennen aan de verschuiving van het idee wat culturele waarden zijn. Ook dát heeft m.i. betrekking op het voortbestaan van het instituut Openbare Bibliotheek; iets waar enkele discussianten wel over reppen, (nee, niet rappen) maar het zou wel eens belangrijker kunnen zijn dan het gemopper over het te slome digitaliseren binnen de OB-wereld. (Dit is absoluut geen kleineren, dat snap je toch wel BD? Ik zie mezelf als de primitieve fabrieksarbeider in het vroeg- 18de eeuwse Engeland die de stoommachine vernietigde en jou als een van de leidinggevende ingenieurs.)

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Bedankt voor de uitgebreide reacties,
    @Bas, inderdaad zou, om dit plan te kunnen realiseren, nog vreselijk veel moeten gebeuren. Ik denk dat het breed gedragen kan worden als de gemeente hier een duidelijke rol in speelt, eventueel door voorwaarden te stellen aan subsidies voor dergelijke organisaties. Ik kom zelf oorspronkelijk uit het welzijnswerk, en ik weet dat destijds (10-15 jaar geleden) we het lastig vonden om een goede en betaalbare plek te vinden waar we cliënten konden ontvangen en informatie en advies konden geven. Bibliotheken zitten vaak al wel op die centrale plek, en dat zou dus een goede match kunnen zijn. Ik ben al een poosje uit dat werkveld, dus ik weet niet hoe/wat er nu allemaal precies speelt.
    @Ton, de backoffice krijgt in mijn idee per regio een subteam, en dat subteam heeft weer contact met de instanties/scholen e.d. in de regio (die regio's moeten daardoor niet te groot zijn)En het is denk ik inderdaad een goed idee om daar een link te leggen naar de fysieke locaties.
    @ Annie, dank je, ik ben ook benieuwd naar andermans ideeën.
    @Nel, ik heb je echt hoger zitten dan een primitieve fabrieksarbeider hoor!! En een leidinggevend ingenieur ben ik al helemaal niet, ik zit ook maar gewoon bij de klantenservice en help met Pee mee bij de klassenbezoeken. En dat je 'old school' bent, is niet minderwaardig ofzo, je hebt een hele berg meer ervaring dan ik. Ik ben benieuwd naar je inhoudelijke reactie, maar misschien komt dat als we elkaar in levende lijve spreken.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Eigenlijk is er niets in je plannen waar ik niets in zie, het zijn stuk voor stuk zaken waar je mee uit de voeten kunt. Sommige van die dingen beginnen in het Zeeuwse ook echt concreet in beeld te komen. De vraag is dan vooral hoe je de kanteling zo snel en efficient mogelijk kunt maken. Sommige dingen zullen het veld moeten ruimen op termijn...en dat is toch altijd een ingewikkeld proces.

    Maar voorwaarts denken...dat is de beste weg (en natuurlijk ook de luddieten enthousiasmeren :-) )

    BeantwoordenVerwijderen
  7. mooi visioen Tiroka!!! hopelijk voelde je je wel een beetje uitgerust daarna..... behalve natuurlijk dat je toen nog dat hele stuk ging schrijven en je je gezin weer schandelijk verwaarloosd hebt, hahaha, het is waar dat we een omslag moeten maken en gewoon ergens moeten beginnen, het zal wel de nodige tijd kosten, maar met zo'n visie moet het lukken! ik snap nel trouwens ook wel, maar dit is typisch een tijdperk waarin het begrip cultuur niet echt gedijt, snik, dat is echt moeilijk te accepteren, jongeren willen liever een echt patatje oorlog dan alleen een boek met deze titel, by the way misschien wel een leuk idee voor een boekentafel? aparte boektitels met de betr. voorwerpen erbij zoals patatje oorlog, snoep, de grote zaal (moeilijk), sjakie en de chocoladefabriek (lekker) nee, laat maar, dit wordt toch te consumptief allemaal, en zal veel troep geven...... hopelijk zal de wal het schip keren en komt het goed met oog voor cultuur, literatuur etc etc, veel groetjes & tot mo!

    BeantwoordenVerwijderen
  8. @ Edwin: het is zeker een ingewikkeld proces. En dat enthousiasmeren valt zeker niet altijd mee. Af en toe word ik persoonlijk behoorlijk moedeloos van. Maar we gaan maar gewoon door: voorwaarts!
    @bonbonblogje en Nel, m'n gezin verwaarlozen, daar doe ik natuurlijk niet aan :-) Ik snap Nel en jou ook. Ik denk dat er voor cultuur/literatuur wel ruimte is in dit plan, maar dan in het digitale platform. Je zou bijv. een mooi podium kunnen zijn voor aanstormend literair talent (met prijsvraag en bijbehorende literaire jaarlijkse prijs natuurlijk!).Zeker als in de toekomst uitgevers steeds minder belangrijk worden, kunnen ze wel een plek gebruiken waar ze hun werk kunnen promoten. En die kunnen wij misschien wel gaan bieden op dat platform.

    BeantwoordenVerwijderen